Anasayfa > KÄ°RAZ FÄ°DANLARI > KÄ°RAZ FÄ°DANI LAMBERT

Çok geç (16 Haziran), meyvesi geniÅŸçe- kalp ÅŸeklinde, çok iri ,parlak sarı zemin üzeri kırmızımsı pembe renkli, sert, sulu, az lifli ve kalitelidir.

AÄŸaçları orta derecede verimli olup, % 8 oranında meyve çatlaması yapar.

Yola dayanıklıdır.

 

Anadolu birçok meyve türünde olduÄŸu gibi, kirazın anavatanı sınırları içerisindedir. Hazar denizi ile Karadeniz arasındaki bölge kirazın anavatanı olarak bilinmektedir. Ülkemizin hemen her bölgesinde kiraz yetiÅŸtiriciliÄŸi yapılmakta olup, üretilen kirazın hemen hepsi taze halde tüketilmektedir. Kiraz, ılıman iklim meyve türleri içerisinde meyvelerini en erken olgunlaÅŸtıran bir türdür. Kirazlar 5-6 yaşında verime geçerler, tam ve ekonomik olarak verime yatmaları 10-12 yıl alır. Ekonomik ömürleri 25-30 yıldır.

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI Ä°KLÄ°M Ä°STEKLERÄ°

 

 

Kiraz fidanı yazları çok sıcak olmayan, toprak ve hava neminin yeterli olduÄŸu yayla özelliÄŸi gösteren 500-1800 m rakımı olan yerlerde yetiÅŸmektedir.

 

Kiraz bahçesi tesisinde dikkat edilmesi gereken hususlar :

 

1) Kiraz bahçesi rakım 500-1800 m olan yerlerde kurulmalıdır.

 

2) Bahçe toprağı analiz ettirilerek kiraz fidanı için uygun olup olmadığı belirlenmelidir.

 

3) Toprak yapısına ve iklim koÅŸullarına uygun anaç ve çeÅŸit seçilmelidir. ÖrneÄŸin, kurak ve kireçli topraklarda idris anacı tercih edilmelidir.

 

4) Bahçeler tek çeÅŸitle kurulmamalıdır. Tek çeÅŸitle bahçe kurulması yetersiz döllenmeye veya hiç döllenmemeye sebep olmaktadır. Ben düÅŸmeden hasada kadar olan sürede yaÄŸmur çatlaması zararına karşı tek çeÅŸitle bahçe kurulmaması gerekmektedir. Her kiraz bahçesinde en az 4-5 çeÅŸit bulunmalıdır. ÇeÅŸitlerin seçiminde ise birbirlerini dölleyebilir nitelikte olmasına dikkat edilmelidir. Döllenmede uygun çeÅŸit seçiminin yanı sıra bahçede arı da bulundurulmalıdır. Genel bir oran olarak 9 bitkiden 8 tanesinin esas çeÅŸit birisinin dölleyici olarak dikilmesi yeterlidir. Kiraz bahçelerinin tesisi aÅŸamasında her çiftçinin zaten belirlediÄŸi temel bir çeÅŸidi vardır. Bu ÅŸekilde bahçede bir çeÅŸidin ağırlıklı olması da tabiidir. Yalnız kirazda yaklaşık bütün çeÅŸitler kendisiyle uyuÅŸmadığı için, grup kısırlığı da söz konusu olabilmektedir. Ä°yi bir verim için birbirini iyi dölleyebilir çeÅŸitlerin bulunması, ekolojik faktörlerden kaynaklanan riskin azaltılması, 1,5 aylık bir süre boyunca pazara kiraz sunulabilmesi, hasatta iÅŸçilik v.b. gibi yönlerden dolayı sıkışmamak için iyi bir çeÅŸit planlaması gereklidir. Türkiye'nin ihracat ÅŸansının en yüksek olduÄŸu ve en popüler çeÅŸit "0900 Ziraat" dir. Ä°hraç edilen ülkelerde "Türk Kirazı" diye unvan almış çeÅŸidimizdir.

 

5) Dikim sıklığına dikkat edilmelidir. Dikim, mutlaka dikim tahtası kullanılarak yapılmalıdır. Kiraz dikiminden önce arazi tesviye edilmeli ve 90 cm aralıkla dip kazanla AÄŸustos-Eylül ayında sürdürülmelidir. Kısmi taban suyu veya su birikme gibi problem oluÅŸacak ise 40-50 m aralıkla hendekler oluÅŸturulmalıdır. Fidanlar en uygun sonbaharda dikilmeli ve dikim sırasında çukurlara bir kürek yanmış ahır gübresi atılmalı veya 100 gr Triple Süperfosfat ile 100 gr Amonyum Sülfat dikim toprağına karıştırılmalıdır. Yamaç arazilerde baklava dilimi, sıra arası 5-6 m, sıra üzeri 3-4 m ÅŸeklinde olabilir. Taban arazilerde ise dikilen çeÅŸide baÄŸlı olarak sıra arası ve üzeri iyi havalanacak, güneÅŸlenecek ve aÄŸaç yan dalları birbirine girmeyecek ÅŸekilde dikilmelidir.

 

6) Dikimden sonra tepe kesiminde acele edilmemesi gerekir. Bu iÅŸler gözler iyice kabardığında yapılırsa yeni oluÅŸacak ilk kat dallar daha geniÅŸ açılı oluÅŸur.

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI BUDAMA

 

Kiraz fidanlarında iki şekilde budama yapılır.

 

Bunlar;

 

a) Kiraz Fidanı Åžekil budaması Kiraz fidanlarına henüz fidan döneminden itibaren ÅŸekil verilmeye baÅŸlanmaktadır. Åžekil budaması genellikle büyüme sezonu başında, dalların esnek olduÄŸu Temmuz ayında yapılır. Kiraz fidanı genellikle gençlik dönemleri uzundur. Bu nedenle aÄŸaçlara ÅŸekil budaması uygulanırken bir yandan da meyveye yatırma iÅŸlemleri yapılır. Meyveye yatırma yan dallarda açı geniÅŸletilmesi, ağırlık asma, tahta veya kamış herek kullanma ile gerçekleÅŸtirilir.

 

b) Kiraz Fidanı Verim ve gençleÅŸtirme budaması

 

Verim budamasında, kiraz fidanı boylarının azaltılmasının yanı sıra yan dalların sayısı da azaltılarak aÄŸaçların büyümeleri yavaÅŸlatılır. Kiraz fidanlarında 8-10 yaşından sonra budama yapılmadığı için yıllık sürgünleri kısalır. Bilinen kurallara göre sürgün geliÅŸimi için kesimler uç noktalara ve yıllık sürgünlerdeki odun gözlerine uygulanır.

 

Ancak verimdeki kiraz fidanlarında yıllık sürgünler 10-20 cm gibi olup bunlara yapılacak kesimler eski zayıf bir sürgün geliÅŸimi saÄŸlar. Bu nedenle yaptığımız uygulamalarda bu ÅŸekildeki yan dallar uçtan 50-100 cm' den kesilir. Bu kesimler sonucu 2-3 yıllık bu ÅŸekildeki dallarda mayıs buketleri ortasında yer alan odun gözlerinden kuvvetli yeni sürgünler oluÅŸur. Bu sürgünler de meyvelerin daha iyi beslenmesine ve irileÅŸmesine neden olur. Bu ÅŸekilde her yan daldan kesimler sonucu yeni 2-3 sürgün elde edilmiÅŸtir. Bu ÅŸekilde yaÅŸlanmaya yüz tutan geliÅŸmesi zayıflayan aÄŸaçlar tekrar geliÅŸme göstermektedir. Bu kesimler 2 yılda bir tekrarlanmalıdır.

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI GÜBRELEME

 

Kiraz bahçelerinde yapılacak bir gübrelemede mutlaka yaprak ve toprak analizleri yapılmalıdır.Kiraz aÄŸaçlarının gübrelenmesinde pek çok faktör etkilidir. Bu faktörler; toprağın yapısı, bitkilerin yaşı, sulama miktarı ve sulama ÅŸekli, bitkilerin verim miktarı, anacın cinsi, bitkilerin genel geliÅŸme ve kondisyonları, ahır gübresi verilip verilmediÄŸi v.b. Ortalama deÄŸerler verilecek olursa, dekara 2-3 ton ahır gübrelemesi uygundur. Verimdeki bir aÄŸaca ortalama deÄŸer olarak her yıl, 2-3 kg Amonyum Sülfat, 1 kg Triple Süper Fosfat, 1 kg Potasyum verilmelidir. Verilme zamanı olarak fosforlu ve potasyumlu gübreler bölgesel iklim ve alışkanlıklara göre sonbahar veya erken Ä°lkbaharda, azot uygulamaları ise erken ilkbaharda birinci dilimi, çiçek dökümünden sonra ikinci dilim ve hasattan sonra üçüncü dilim uygulanır.

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI SULAMA

 

Kiraz bahçelerinde sulama, fidan dikimindeki "can suyu" ile baÅŸlar. Sulama ben düÅŸme dönemine kadar ilkbahar yaÄŸmurları ile olur. Kirazın çiçeklenme döneminde toprağın nemli olması istenir. Bunun yanı sıra yetiÅŸkin aÄŸaçlarda kök boÄŸazı çevresi sulanmamalıdır. Hasattan hemen önce çok su, meyve iriliÄŸine kısmen etkisi olsa da, meyve eti sertliÄŸi ve tadı olumsuz etkilediÄŸi gibi aÄŸaç saÄŸlığı açısından da sakıncalıdır. Hasattan sonra da verilecek su yeni oluÅŸan çiçek gözlerinin geliÅŸimine de faydalı olacaktır. Sonbaharda da yağışlar az olursa kısmen sulama yapılmalıdır.

 

 

KİRAZ YETİŞTİRİCİLİĞİ

 

Anadolu birçok meyve türlerinde olduÄŸu gibi kirazın da en eski kültürünün yapıldığı bir yerdir. Yapılan çalışmalarla kirazın gen merkezinin Transkafkasya, Küçük Asya civarı ve Ä°ran olduÄŸu belirlenmiÅŸtir.

 

Yabani kirazların yoÄŸun olarak bulunduÄŸu Hazar denizi ile Karadeniz arasındaki bölgenin kirazın Anavatanı olduÄŸu kabul edilmektedir. Memleketimizde de Kuzey Anadolu DaÄŸları ve DoÄŸu Toroslar'da yabani tiplere bol miktarda rastlanmaktadır.

 

Dünyada geniÅŸ bir yayılmaya sahip olmakla beraber ticari üretimi bazı ülkelerde yoÄŸunlaÅŸmıştır. A.B.D, Türkiye, Almanya, Ä°talya, Fransa, Bağımsız Devletler TopluluÄŸunun Avrupa kısmı önemli üretici ülkelerdir. Ülkemiz iklim ÅŸartlarına baÄŸlı olarak A.B.D.'den sonra: genellikle ikinci sırada yer almaktadır. Üretim miktarı bakımından dünyada ikinci durumda olmamıza raÄŸmen, üretim kalitesi ve ihracat miktarı bakımından durumumuz istenilen düzeyin çok altındadır.

 

KÄ°RAZ BAHÇESÄ° KURULUMU

 

Kiraz yetiÅŸtiriciliÄŸinde problemlerin büyük kısmı henüz bahçe kurulurken yapılan hatalara dayanmaktadır. Tek çeÅŸitle bahçe kurulması, genellikle derin dikim verim ve aÄŸaç saÄŸlığını etkilemektedir. Kiraz bahçesi kuruluÅŸ aÅŸamasında iyi bir planlama yapılmalı ve ilk yıllarda gerekli kültürel tedbirler ihmal edilmemelidir.

 

Ülkemizde genellikle eski bahçeler tek çeÅŸitle kurulmuÅŸtur. Tek çeÅŸitle bahçe kurulması yetersiz döllenme ve/veya hiç döllenmemeye sebep olmaktadır. Hasada yakın dönemde dolu veya yaÄŸmur yağışları olursa üreticiler büyük zarar görmektedir. Bu yüzden hiçbir yetiÅŸtirici tek çeÅŸitle kiraz bahçesi kurmamalıdır. Her bahçede en azından 4-5 çeÅŸit yer almalı; bu çeÅŸitlerde birbiri ile uyuÅŸur (birbirini döller) çeÅŸitler olmalıdır.

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI ÇEŞİT SEÇÄ°MÄ° ve DÖLLENME;

 

Kiraz bahçesi kurulurken çeÅŸit seçimine dikkat edilmelidir. Bahçe tek bir çeÅŸitle tesis edilmemeli, tozlayıcı çeÅŸitlerle beraber kurulmalıdır. Tozlayıcı çeÅŸitlerin çiçeklenme zamanlarının ana çeÅŸidin çiçeklenme dönemiyle çakışmasına dikkat edilmelidir.

 

Kiraz çeÅŸitlerinin çoÄŸu kendine kısırdır. Kendine kısırlığın yanı sıra bir de grup uyuÅŸmazlığı söz konusudur. Birkaç çeÅŸit hariç kirazlar kendi kendini dölleyemezler. Dölleyîci çeÅŸit yoksa genellikle her 100 çiçekten 3-5'i meyveye dönüÅŸür. Ekonomik anlamda her 100 çiçeÄŸin 25'inin meyve baÄŸlaması yeterli görülebilir. % 25-40 iyi verim; % 40'dan fazla meyve baÄŸlaması ise mükemmeldir. Uygun ÅŸartlarda meyve tutumu % 70-80 olabilmektedir.

Dölleyici çeÅŸit seçimi için bazı standart ölçülere uyulması gerekir. Bu ölçüler ÅŸöyle sıralanabilir;

 

-Dölleyici çeÅŸit de iyi bilinen standart bir çeÅŸit olmalıdır.

-Dölleyici çeÅŸit bilimsel çalışmalarla belirlenmiÅŸ, ispatlanmış bir çeÅŸit olmalıdır.

-Dölleyici çeÅŸitlerin de ekonomik deÄŸeri olmalıdır.

-Dölleyici çeÅŸit bölge ÅŸartlarına uygun olmalıdır ( Pazar istekleri.yaÄŸmur durumu vs.)

-Bu teknik özelliklerin yanı sıra dölleyici çeÅŸitler çiftçi tarafından sevilen ve benimsenen çeÅŸitler olmalıdır. AÄŸaç sayısı bakımından genel bir oran olarak dölleyîci sayısı 1 /9 ÅŸeklinde düÅŸünülebilir.

 

TÄ°CARÄ° KÄ°RAZ BAHÇESÄ° KURMAK Ä°ÇÄ°N YER SEÇÄ°MÄ°

 

YER VE YÖNEY;

 

Rakımın 1000 m veya daha yüksek olduÄŸu arazilerde güneye bakan yamaçlarda uyanma erken olacağı için;geç ilkbahar donlarından zararlanma görülebilir. Don tabanı oluÅŸturan, etrafı tepelerle çevrili çukur ve taban yerler de uygun deÄŸildir. Su tutma kapasitesi yüksek, ağır ve taban yerler de kirazın gençlik kısırlığı dönemini kısalttığı gibi ömrünü de kısaltır.

 

Ağır ve taban yerlerdense, meyilli ve yamaç yerler daha uygundur. Hafif meyilli, hava akımının tatlı bir ÅŸekilde olduÄŸu.ÅŸiddetli rüzgarlara açık olmayan yerler kirazlar için uygundur. Çiftçi hafif meyilli bir araziye sahipse ve birkaç türle bahçe kurmayı düÅŸünüyorsa, drenajı daha iyi olan meyilli yerlere kirazları dikmelidir. 

 

 

TOPRAK;

 

Kiraz fidanları toprak yönünden seçicidir, iyi drene edilmiÅŸ, derin, verimli, havadar, organik madde yönünden zengin topraklar isterler. Nehir ve çay kenarlarındaki alüvyal topraklar ile, daÄŸ ve tepe yamaçlarının eteklerindeki yumuÅŸak ve derin topraklar kiraz yetiÅŸtirmeye uygundur.

 

Anaç seçimi de toprak tipi ve yapısıyla doÄŸrudan ilgilidir. Ä°dris veya kuÅŸkirazı anaçlı fidan seçimi gündeme geldiÄŸinde genellikle taban ve sulu yerlere kuÅŸkirazı anaçlı fidan önerilir. TopraÄŸa uygun anaç seçimi bakımından, taÅŸlı-kumlu topraklar ile suyun kısıtlı olduÄŸu veya sulama suyunun bulunmadığı yerlerde idris anacı kullanılabilir.

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI BAHÇESÄ°NÄ°N PLANLANMASI;

 

Kiraz Fidanları kültürel iÅŸlemlerin kolay ve rahat yapılabilmesi, aÄŸaçların güneÅŸ ve topraktan eÅŸit yararlanması amacıyla, aÄŸaçlar belli bir düzende dikilirler. Arazinin ÅŸekli, eldeki alet- ekipman, toprağın yapısı, ara tanmına ihtiyaç olup olmadığı gibi hususlar göz önünde bulundurularak; dikdörtgen, kare, satranç, üçgen dikim ÅŸekillerinden birisine karar verilir.

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI DÄ°KÄ°MÄ°;

 

Dikim tahtası kullanılarak yapılmalıdır. Dikimden önce, fidanın kökündeki söküm yaraları saÄŸlam yerlerine kadar kesilerek temizlenir. Saçak köklerin de uzun tasımlan kesilerek kısaltılır. Kök tuvaleti ( kök budaması) yapılmadan fidan dikilmemelidir. Aşı noktası dikim tahtasının hemen üstünde olmalıdır. Kökler hafifçe topraÄŸa bastırılır. Üst topraktan atılarak fidanın kökü kapatılır. Kökler kapandığında toprak çiÄŸnenerek sıkıştırılır. Tekrar toprak doldurularak düzlenir ve hafifçe sıkıştırılır.

 

Dikimden sonra can suyu verilmesi tutma miktarına çok etkilidir. Bu yüzden imkan varsa mutlaka can suyu verilmelidir. Can suyu vermekle toprakla köklerin teması saÄŸlanmış olur. Böylece kökler uygun toprak ısısı bulur bulmaz çalışmaya baÅŸlarlar.

 

Rüzgarın etkili olduÄŸu yerlerde fidanlar için koruyucu herek dikimi önerilebilir. Åžiddetli yağış ve rüzgarlardan sonra^ bahçenin gezilerek kontrol edilmesi, eÄŸilen veya kımıldayan fidanların yeniden düzeltilerek sıkıştırılması gerekebilir.

 

KÄ°RAZ BAHÇESÄ° BAKIMI

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI TOPRAK Ä°ÅžLEME;

 

Toprak iÅŸleme genel olarak, toprağın havalandırılması,yabancı ot mücadelesi, gübrelerin topraÄŸa karıştırılması, nemin muhafaza edilmesi, kış yağışlarının faydasını artırmak, sulamadan sonra kaymak tabakasını kırmak, bazı zararlılarla mücadeleye yardımcı olmak amacıyla yapılan bir iÅŸlemdir.

 

Toprak iÅŸlemeli sistemde, sonbaharda yaprak dökümünden sonra bahçe pullukla sürülür. Bu sürümde amaç derin sürüm deÄŸil; yüzlek sürüm olmalıdır. Yaprak artıklarını topraÄŸa karıştırmak ve kiraz sineÄŸi larvalarını öldürmek amacıyla önerilir bir iÅŸlemedir, iÅŸleme derinliÄŸi 10-12 cm'yi geçmemelidir.

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI GÜBRELEME;

 

Kiraz Fidanı Gübreleme; genel olarak eksikliÄŸi duyulan bitki besin elementlerinin bitkilere verilmesidir. Tanımdan da anlaşılacağı gibi sadece toprak uygulamaları deÄŸil.yapraktan yapılacak uygulamalar da gübrelemedir.

 

Gübrelemenin istenilen etkiyi göstermesi için, bazı kurallara uyulması gerekir:

-Kullanılacak gübre amaca uygun olmalıdır

-Bitkinin ihtiyacı kadar gübre verilmelidir.

-Gübre usulüne uygun verilmelidir.

-Gübre uygun zamanda verilmelidir.

Kiraz fidanında kimyasal gübreleme titizlik isteyen bir konudur. Toprak ve yaprak analizleriyle beraber, çiftçinin gözlemleri de önemlidir. Sadece bitki geliÅŸmesinin teÅŸvik edilmesine yönelik bir gübreleme, gençlik kısırlığı dönemini uzatarak, azman fakat verimsiz bahçeler meydana getirir. Gübrelemede azot- fosfor- potasyum dengesinin iyi kurulması gerekir. Bu dengenin kurulması, verime yatmada oldukça nazlı davranan kirazlar için diÄŸer meyvelerden daha önemlidir.

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI SULAMA;

 

Kiraz fidanlarında sulama, fidan dikimindeki "can suyu" ile baÅŸlar. Dikim ilkbaharda da yapılsa; sonbaharda da yapılsa can suyu faydalıdır. Kirazlar kuru toprak ve havadan hoÅŸlanmazlar. Buna karşılık topraktaki, aşırı suyu da sevmezler. Bu yüzden ne toprak kupkuru kalmalı; ne de çamur haline getirilmelidir. Salma sulama, özellikle göllendirerek sulama hiç uygun deÄŸildir. Sulama esnasında ve sonrasında köklerin oksijensiz kalması önlenmelidir. Ben döneminden itibaren, hasada 4-5 gün kalıncaya kadar kirazlar susuz kalmamalıdır. Bu dönemde toprak devamlı olarak hafifçe nemli tutulabilirse, mükemmel irilik ve kalite elde edilir.

 

YetiÅŸkin aÄŸaçlarda sulama yapılırken, kök boÄŸazı çevresi sulanmamalıdır. Sulama düzeni oluÅŸturulurken, bitki gövdesinden 2-3 metre dışarıdan setler yapılır. Çiftçilerimizin çoÄŸu, zaten setleri bu ÅŸekilde hazırlamaktadır. Bu setlerin içi deÄŸil dışı sulanmalıdır. Çünkü etkili kök dağılma alanı gövdede deÄŸil, taç izdüÅŸümündedir. Gübreleme ve sulamanın taç izdüÅŸümüne yapılması, hem kök yayılmasını teÅŸvik eder, hem de kök boÄŸazını mantari hastalıklardan korur. Hasattan sonra da kirazların sulanmaya ihtiyacı vardır.

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI BUDAMA;

 

AÄŸaçlar için yapılan her ÅŸey fizyolojik dengenin daha erken saÄŸlanması, bu ahenk ve dengenin mümkün olduÄŸu kadar uzunca sürdürülmesi amacına yöneliktir.

 

Budama da genel anlamda bu amacın gerçekleÅŸmesi için yapılan çabaların en önemlilerinden birisidir. Işık yoÄŸunluÄŸunu artırmak amacıyla düzenli, kuvvetli ve dengeli taç oluÅŸturmak, asimilasyonu artırmak amacıyla bazı dallan uzun bırakmak veya hiç kesmemek dar açılan geniÅŸletmek, zayıf büyüyen dalların açılarını daraltmak, fazla dalların bir kısmını seyreltmek, diÄŸer dallan eÄŸmek-bükmek fizyolojik denge kurulmasını hızlandıracak tedbirler olarak uygulanabilir.

 

Sürgün oluÅŸumunun azaldığı ileri dönemlerde ise, dallan kısa kesmek, açılan geniÅŸlemiÅŸ dalların açılannı düzeltmek, meyve gözü ve dal seyreltmesi yapmak, düzenli azotlu gübre kullanmak gerekebilir.

Budama, meyve aÄŸaçlarının düzgün ve kuvvetli bir taç oluÅŸturmalarını saÄŸlamak, verim çağında uzun kalmalarını temin etmek, kuvvetten düÅŸmüÅŸ aÄŸaçlan yeniden güçlendirerek bir süre daha yüksek kaliteli meyve vermelerini saÄŸlamaktır.

 

Budama sadece makasla dal kesimi gibi düÅŸünülmemelidir. Dalların açılarının düzeltilmesi, eÄŸilmesi, bükülmesi gibi uygulamalar da budamadır. Dal kesimi ÅŸeklindeki uygulamalar erken ilkbaharda yapılabilirler.

 

Yaz budaması, aÄŸaçların ÅŸekillendirilme yıllarında mutlaka yapılması gereken teknik bir uygulamadır. Yaz budamaları yapılmadan iyi bir taç oluÅŸumunun saÄŸlanması zor olduÄŸu gibi.gençlik kısırlığı devresinin kısaltılması da hemen hemen imkansızdır. Sürgünlerin yeÅŸilden odunlaÅŸmaya baÅŸladığı günlerde da) seçimi, eÄŸme, bükme, uç alımı ve gerekliyse dal seyreltme ÅŸeklinde yapılmalıdır. Çok erken veya çok geç yapılmamalıdır.

 

Bakteriyel kanser vb. hastalıkların bulaÅŸma ve yayılmasını önlemek amacıyla budamada kullanılan makas ve testereler çok sık alarak temizlenmelidir. Pratik olarak bir aÄŸaçtan öbür aÄŸaca geçerken mutlaka temizlenmelidir. Bu maksatla dezenfektanlar kullanılabildiÄŸi gibi, çamaşır suyu da sulandırılarak kullanılabilir. Bir ölçü çamaşır suyuna 3-4 ölçü su eklenerek basit bir temizleme karışımı elde edilebilir.

 

Kiraz fidanları kalın ve zamansız dal kesimlerinden hoÅŸlanmazlar. Bu yüzden dikimden sonraki birkaç yılda taç oluÅŸturulmalı, daha sonra mecbur kalınmadıkça kalın dal kesiminden kaçınılmalıdır. Mecburen kalın dal kesilecekse, budama mevsimi içinde kesilmeli, kesim yeri aşı macunuyla kapatılmalıdır. Hasat esnasında veya baÅŸka zamanlarda kınlan, ayrılan, yaralanan dallar ise aÄŸaçlarda kuru olarak bırakılmamalı, aÄŸaçtan uzaklaÅŸtırarak yara yerleri macunlanmalıdır. Budama aynı zamanda kaliteli meyve elde edilmesi için de vazgeçilmez bir uygulamadır.

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI HASTALIK - ZARARLILAR VE MÜCADELESÄ°;

 

Kiraz fidanlarında yaygın olarak görülen hastalıklar bakteriyel kanser (Pseudomonas syringae), dal yanıklığı (Pseudomonas morsprunorum) ve monilyadır (Monilia taxa). Kiraz yetiÅŸtiriciliÄŸinin yaygın olduÄŸu yerlerde bakteriyel kanser daha tahripkar ve endiÅŸe vericidir. Henüz tamamen kontrol edilebilir olmamakla beraber, bazı tedbirlerle ÅŸiddet ve zararı azaltılabilmektedir.

 

KÄ°RAZ FÄ°DANI HASAT;

 

Kiraz fidanı hasadı fazla iÅŸgücü isteyen bir iÅŸtir. GeniÅŸ bahçelerde hasat konusu önceden planlanmalı ve zamanında bitirilmelidir. Bazen hasadın iki defada yapılması da gerekebilir.

 

Meyve özelliÄŸi bakımından kiraz fidanı ne erken ne de geç hasat edilebilir. Erken hasat edildiÄŸinde açık renkli, az tatlı ve küçük meyve elde edilir. Geç kalındığında ise, kirazın dayanıklılığı azalır, meyve yumuÅŸar, kararır ve saplan kurur. Bu yüzden tam zamanında hasat edilmelidir. Bakım ÅŸartlan "iyiyse, hasattan önceki 8-10 gün içerisinde çok önemli miktarlarda irilik, miktar artışı saÄŸlanabilir.

 

Sapsız olarak da hasat yapılmaz. Satışta kirazın saplarının yeÅŸil olması arzu edildiÄŸinden, saptan tutularak sapın örselenmesine meydan vermemelidir. Meyvenin koparıldığı yerde gelecek yılın meyve gözleri de bulunduÄŸundan, çıtanakların tartmamasına özen gösterilmelidir. Toplama kovalan çok büyük olmamalı, içerisine yumuÅŸak bez veya havalı plastik geçirilerek berelenme ve ezilme önlenmelidir. Biriktirme kasaları bahçenin en gölge ve serin yerinde olmalı, toplanan meyveler güneÅŸte bırakılmamalıdır. Seçim ve ambalajlama bahçede yapılacaksa, uygun olmayan meyveler hemen ayıklanmalıdır.

 

YoÄŸun olarak kiraz yetiÅŸtirilen bölgelerimizde pazarlama sorunu yoktur. Ä°hraç edilecek kirazlar bazı iÅŸlemlerden geçmek zorundadır. Ön soÄŸutma bu iÅŸlemlerin en önemlisidir ve bu iÅŸlem yapılmadan rekabete dayalı ve gerçek deÄŸerde ihracat yapılması imkansızdır. Ön soÄŸutma iÅŸlemi ciddi çalışan ihracatçılar tarafından yapılmaktadır. Ön soÄŸutmada kirazlar kısa bir sürede (8 dakika) 4 derecenin altında soÄŸutulurlar. Böylece bozulmalar önlenmiÅŸ, dayanıklılık artırılmış ve meyvelere dinçlik kazandırılmış olur.

 

Daha sonra kirazlar soÄŸuk zincirin dışına hiç çıkmadan seçilir, boylanır ve Pazar isteklerine göre ambalajlanırlar.

 

Ä°hraç edilecek kirazlarda bazı özellikler bulunmalıdır;

 

-Ürün iri iyi kaliteli ve homojen olmalıdır

-Meyveler çeÅŸide has renk ve tat da olmalıdır.

-0900 Ziraat çeÅŸidi için) meyve çapı 24mm. den fazla olmalıdır.

-Meyveler tozsuz, kirşiz, eziksiz, yarasız ve saplı olmalıdır.

-Meyvede insan saÄŸlığına zararlı ilaç kalıntısı olmamalıdır.

-Seçim çok iyi yapılmalı, ambalaj iyi malzemeyle yapılmalıdır.

-Kirazlar kesinlikle kurtsuz olmalıdır.

 

KÄ°RAZIN FAYDALARI

 

Baharın habercisi kirazın kolesterolü ve kan ÅŸekerini düÅŸürücü, kalp saÄŸlığını iyileÅŸtirici etkisi var. Ä°ÅŸte kirazın faydaları...

 

• Kiraz fitokimyasallar açısından zengindir. Bunlar: anthocyanins (mevye ve sebzelerin rengini veren pigmentler; ki bunlar hücreleri zararlı kanserojen maddelere karşı koruyan antioksidan özellikleri sebebiyle kansere karşı seçenek oluÅŸturabilirler). Aynı ÅŸekilde bir flavonoid olan quercetinki içinde hem anti-kanser bir oluÅŸum, hem de anti-imflamotoral ve intihistaminik (alerji ve enfeksiyon önleyici) özellikler taşıyan bir antioksidandır. 

• Kiraz hem kolesterolü hem de kan ÅŸekerini düÅŸürmeye yardımcı olabilir. 

• 100 gram kirazda, 17 bin miligram C vitamini bulunmaktadır. Her insanın günde 60-80 miligram C Vitamini alması gerekiyor. 

• B1, B2, B5 vitaminleri, magnezyum ve kalsiyum da bulunmaktadır. 

• Ürik asit ve ürat tuzlarının vücuttan atılmasını saÄŸlayabilir. Bu nedenle romatizma ve gut hastalıkları, eklem kireçlenmesi ve damar sertliÄŸinin tedavisinde kullanılabilir. 

• Kabızlığı önlemede etkilidir. 

• Kirazda bulunan kinik asit, böbreklerin taÅŸ ve kum yapmasını önleyebilir ve varsa zamanla dökülmesine yardımcı olabilir. 

• Kandaki zararlı maddelerin vücuttan atılmasına yardımcı olabilir. 

• Aşırı ilaç tüketimi ile karaciÄŸerde oluÅŸan yükün azaltılmasında yardımcı olabilir. 

• Nikotinin vücuttan atılmasında yardımcı olur. 

• Ä°çerdiÄŸi meyve ÅŸekeri levüloz rahat sindirilebildiÄŸi için, ÅŸeker hastaları da kirazı yanında protein kaynağı besinlerle birlikte tüketebilir. 

• A vitamininin önemli bir kaynağı olan karoteni içeren kiraz, göz problemlerinin önlenmesinde yardımcı olabilir. 

• 20 kirazda 12 - 25 miligram arasında antosiyanin bulunmaktadır, bu da bir aspirinden on kat daha etkilidir. 

• 30 gram kiraz sapını 1 litre suda 10 dakika kaynatarak hazırlayacağınız çay, böbrekleri çalıştırarak, diüretik (idrar söktürücü), kan ve idrar yolları temizleyicisi, safra akımını saÄŸlayıcı, bağırsak düzenleyici etki gösterebilir.

Adınız:


Yorumunuz: Not: HTML'ye dönüştürülmez!

Oylama: Kötü            Ä°yi

DoÄŸrulama kodunu giriniz:

Bu ürün için ilave bir resim bulunmamaktadır.

Bu ürün için benzer ürün bulunmamaktadır.